Według informacji Światowej Organizacji Zdrowia w Europie dochodzi do ok. 4 milionów zakażeń szpitalnych rocznie. Z powodu zakażeń każdego roku umiera blisko 40 tysięcy ludzi. Koszty związane z leczeniem zakażeń wynoszą ponad 5 mld euro rocznie. Polskie Towarzystwo Zakażeń Szpitalnych szacuje, że 5 – 10% pacjentów w Polsce jest zagrożonych zakażeniami szpitalnymi. Bezpośrednie koszty ich leczenia to ok. 800 milionów zł rocznie. Problem zakażeń czynnikami patogennymi dotyczy także gabinetów stomatologicznych. W gabinecie stomatologicznym, tak jak w innych gabinetach lekarskich, istnieje zagrożenie infekcją zarówno lekarza dentysty jak i pacjentów (szczególnie dzieci i osób z obniżoną odpornością). Mogą oni ulec zakażeniu wskutek kontaktu z zakażonym pracownikiem medycznym, używanym skażonym sprzętem lub środowiskiem gabinetu stomatologicznego. Ryzyko rośnie jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegania zakażeniom związanym z opieką zdrowotną.

Zgodnie z klasyfikacją szkodliwych czynników biologicznych według zagrożenia wyróżniamy m. in.:

• Grupa 2 zagrożenia: Czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia,

• Grupa 3 zagrożenia: Czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. Wyodrębniono tutaj dodatkowo grupę 3*, do której należą czynniki mogące stanowić ograniczone ryzyko zagrożenia dla ludzi, gdyż nie rozprzestrzeniają się drogą powietrzną np. wirus wścieklizny czy wirus zapalenia wątroby typu C. W gabinecie stomatologicznym najważniejsze zagrożenia biologiczne pochodzą od czynników z grup drugiej i trzeciej.

Z drugiej grupy najczęstszą przyczyną zakażenia są bakterie, grzyby oraz wirusy:

• bakterie gronkowca złocistego – wywołującego choroby ogólnoustrojowe i skórne, które do organizmu przedostają się drogą powietrzno-kropelkową jak również przez bezpośredni kontakt,

• bakterie tężca oraz zgorzeli gazowej (gangreny) – wywołujące choroby ogólnoustrojowe, które do organizmu przedostają się głównie w wyniku zabrudzenia zranień,

• grzybicze (dermatofity) – wywołujące głównie grzybice skóry i błon śluzowych, które do organizmu wnikają przede wszystkim poprzez bezpośredni kontakt,

• wirus opryszczki, który może wywoływać choroby błon śluzowych i skóry oraz choroby ogólnoustrojowe, a do organizmu przedostaje się drogą powietrzno-kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt,

• wirus zapalenia wątroby typu A, które do organizmu przedostaje się głównie drogą kałowo-pokarmową,

• wirusy grypy (typu A, B, C), które do organizmu dostają się drogą powietrzno-kropelkową.

Z grupy trzeciej najczęstszą przyczyną zakażenia są:

• wirusy: HBV (zapalenia wątroby typu B) oraz HCV (zapalenia wątroby typu C),

• wirus HIV (niedoboru odporności). Przedostają się one do ustroju poprzez krew i inne płyny ustrojowe,

• bakteria gruźlicy (prątek Kocha), która może wywołać chorobę zakaźną – gruźlicę płuc.

Jednym z najważniejszych środków zapobiegawczych ograniczających ryzyko zakażenia jest odpowiednio przeprowadzana dezynfekcja. Dezynfekcja musi objąć sprzęt medyczny jak również cały gabinetu stomatologiczny (wyposażenie, ściany, podłogi itd.). Najczęściej stosuje się dezynfekcję chemiczno-termiczną jak również chemiczną. Dezynfekcja chemiczno-termiczna łączy działanie środków chemicznych oraz temperatury ponad 60ºC. Dezynfekcja chemiczna polega na zastosowaniu mieszanin chemicznych (specjalistyczne wyroby medyczne lub/i produkty biobójcze), które zawierają substancje aktywne wobec patogenów np. związki na bazie chloru, nadtlenki, czwartorzędowe sole amoniowe, alkohole. W związku z tym wybór odpowiedniego produktu jest zależny od znanego lub spodziewanego skażenia, miejsca zastosowania, rodzaju dezynfekowanego materiału oraz toksyczności wyrobu.

W ofercie Higiena-Dent znajduje się szeroki zakres wyrobów medycznych do dezynfekcji w gabinetach stomatologicznych:

• mycie i dezynfekcja powierzchni zmywalnych (podłogi, ściany): PROSEPT Floor,

• mycie i dezynfekcja foteli dentystycznych i stołów zabiegowych: PROSEPT Foam, PROSEPT Sensi, PROSEPT Spray,

• higieniczna i chirurgiczna dezynfekcja dłoni i przedramion: PROSEPT Gel,

• dezynfekcja wycisków stomatologicznych i instrumentów dentystycznych: PROSEPT Impression,

• mycie i dezynfekcja urządzeń ssących: PROSEPT Jet Forte,

• chusteczki dezynfekcyjne: PROSEPT Wipes,

mgr inż. Krzysztof Kapczyński

SpecChem Firma Konsultingowa

Konsultant Higiena-Dent ds. Wyrobów Medycznych do dezynfekcji